Μελέτες και ..εμπειρογνώμονες

Κριτική του συστήματος προκήρυξης, παρακολούθησης και παραλαβής έργων πληροφορικής έχει γίνει αρκετή (δείτε π.χ. ενδεικτικά μια σχετικά πρόσφατη εισήγηση του προέδρου της ΕΜηΠΕΕ εδώ).

Μάλιστα, μεγάλη διαφωνία φαίνεται να υπάρχει εντός της κοινότητας ΤΠΕ για το ποιοί θα έχουν δικαίωμα διενέργειας αυτών των μελετών και ποιοί υλοποίησης/εκτέλεσης των έργων (βλ. μητρώα μελετών και σχετικές «υπογραφές»), ενώ βέβαια δεν λείπουν και αυτοί που θεωρούν ότι αυτός καθ’αυτός ο διαχωρισμός ενός έργου σε «μελέτη» και «εκτέλεση» (κάτι που ισχύει στα ..παραδοσιακά τεχνικά έργα) είναι από τις βασικές/δομικές αδυναμίες του συστήματος παραγωγής δημόσιων έργων.

Στη σημερινή κατάσταση, τη δουλειά της «μελέτης» το αναλαμβάνει ο ανάδοχος του έργου μέσω των «μελετών εφαρμογής», που συνήθως είναι και από τα πρώτα παραδοτέα του έργου. Αλλά όλα αυτά, αφού έχουν καθοριστεί οι προδιαγραφές αλλά και ο προϋπολογισμός του έργου (!).

Τα συνήθως -επιεικώς- πενιχρά αποτελέσματα της διαδικασίας αυτής έχουν οδηγήσει σε μια άλλη στρέβλωση και (νομότυπη;) παράκαμψη του νομικού πλαισίου: τις «μελέτες εμπειρογνωμοσύνης».

Συχνά, λοιπόν, παρατηρείται το φαινόμενο της εμπλοκής ενός «εμπειρογνώμονα» από τη φάση της σύνταξης των τεχνικών προδιαγραφών. Η διαδικασία ποικίλει από την χωρίς αμοιβή συμβουλευτική υποστήριξη μέχρι την ανάληψη σχετικού έργου (συνήθως μετά από απόφαση απευθείας ανάθεσης).

Πέρα από το θέμα της επιλογής του εμπειρογνώμονα τίθεται και το θέμα ευθύνης, όπου τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο θολά: Ποιός έχει την ευθύνη των προδιαγραφών αλλά και τελικά της τεχνικής αξιολόγησης της όλης διαδικασίας; Ο εμπειρογνώμονας, η επιτροπή παραλαβής της «εμπειρογνωμοσύνης» (όπου η τάση που επικρατεί είναι απλά να ελέγχει επιφανειακά την έκθεση ή/και τις ημερομηνίες παράδοσης, αφού «πώς είναι δυνατόν να κριθεί το παραδοτέο του «ειδικού»;!) ή μήπως η επιτροπή του διαγωνισμού που θα αξιολογήσει τις προσφορές, που όμως γίνεται βάσει της έκθεσης του εμπειρογνώμονα;

Δεν το θεωρώ τυχαίο ότι ήδη έχει ξεκινήσει μια προσπάθεια να μπει φρένο στην παρατηρούμενη …πολυπραγμωσύνη των εμπειρογνωμόνων (που συνήθως – δυστυχώς δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία, οπότε συγχωρέστε μου τυχόν υπερβολές- προέρχονται από τον ακαδημαϊκό χώρο) από το Υπουργείο Παιδείας (π.χ. για τους «επιστημονικούς υπεύθυνους«, αλλά και στον αθέμιτο ανταγωνισμό μετά από πρωτοβουλίες του ΤΕΕ – σε κεντρικό ή περιφερειακό επίπεδο (για παράδειγμα, σε πρόσφατο Δελτίο Τύπου του ΤΕΕ/Τμήμα Δυτικής Κρήτης αναφέρεται επί λέξει ότι επικροτείται:

(…) η μη αποδοχή από τα Πολυτεχνεία της εκτέλεσης προγραμμάτων που δεν έχουν ερευνητικό ή εξειδικευμένο επιστημονικό χαρακτήρα, αλλά αποτελούν μελέτες τρέχουσας τεχνολογίας και πρόκειται να εκπονηθούν με τον τρόπο που συνήθως εκπονούνται από γραφεία μελετών

Για να δούμε αν οι παραπάνω προβληματισμοί μπορέσουν επιτέλους να αποτυπωθούν σε ένα σαφές πλαίσιο έργων και για το χώρο των ΤΠΕ …

Υ.Γ. Οι παραπάνω απόψεις είναι εντελώς προσωπικές και δεν δεσμεύουν την ΕΜηΠΕΕ (στης οποίας το ΔΣ δηλώνω μέλος εδώ και λίγο καιρό..)