Ας δούμε -ενδεικτικά- πού μπορεί να επικεντρώσει κανείς ως εκπαιδευτής στο ευρύ αλλά και θολό πεδίο της κατάρτισης/επιμόρφωσης/εκπαίδευσης ενηλίκων/δια βίου μάθησης (αφήνοντας για την ώρα το πεδίο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και τα κολλέγια, που με την τρέχουσα αντιμετώπιση εντάσσονται στην τυπική εκπαίδευση):
- Κέντρα Διά Βίου Μάθησης (ΚΔΒΜ), Μητρώο εκπαιδευτών ενηλίκων ΙΝΕΔΙΒΙΜ
Οι δομές των ΚΔΒΜ είναι διάδοχες αυτών των Κέντρων Εκπαίδευσης Ενηλίκων (ΚΕΕ) και το ΙΝΕΔΙΒΙΜ ο διάδοχος του ΙΔΕΚΕ στη διαχείρισή τους. Το σχετικό μητρώο εκπαιδευτών εξακολουθεί να λειτουργεί αυτόνομα (μια προσπάθεια ενοποίησης υπό την αιγίδα της ΓΓΔΒΜ δεν ολοκληρώθηκε ποτέ) ενώ επιμένει στη μη αξιοποίηση ιστορικού του κάθε εκπαιδευτή (δηλαδή σε κάθε πρόσκληση ζητούσε και ζητά επανακατάθεση δικαιολογητικών). Τουλάχιστον, η αίτηση ένταξης γίνεται πλέον ηλεκτρονικά. Προσωπικά, έγινα μέλος μετά την παρακολούθηση ενός προγράμματος εκπαίδευσης εκπαιδευτών ενηλίκων και από τότε είχα την ευκαιρία να προσκληθώ για τρία (3) 50-ωρα μαθήματα. Έκτοτε δεν έχει δοθεί η ευκαιρία μιας και από τις λίγες φορές που προσκλήθηκα από κάποιο ΚΔΒΜ της περιοχής μου είτε δεν βόλευε γεωγραφικά είτε υπήρξε ζήτημα με την έγκαιρη εξασφάλιση της σχετικής άδειας άσκησης ιδιωτικού έργου (που είναι πια αυστηρή προϋπόθεση για δημόσιους υπαλλήλους). Παρόλο που η σχετική κατάταξη (βάσει μορίων) αναρτάται κεντρικά από το ΙΝΕΔΙΒΙΜ, υπάρχει ένα ζήτημα με την κατανεμημένη επιλογή εκπαιδευτών από τα τοπικά ΚΔΒΜ (που έχουν αυξηθεί σε σχέση με τα ΚΕΕ) ενώ παράλληλα δεν έχει ολοκληρωθεί το σχετικό ΠΣ («τηλεματικής», όπως έχει ονομαστεί στο σχετικό Τεχνικό Δελτίο) . Σε σχετικό αίτημά μου (από τα μέσα Ιουνίου) για μια αναφορά της κατανομής τμημάτων (σχετικών με την ειδικότητά μου και την περιοχή που με ενδιέφερε) από την Ομάδα Έργου ΚΔΒΜ αλλά και πληροφορίες (προκήρυξη, προδιαγραφές κλπ) για το πληροφοριακό σύστημα παρακολούθησης (τόσο προς την Ομάδα Έργου όσο και προς το ΕΣΥΝ που αναφέρεται ως συνεργάτης στο παραπάνω ΤΔ), δεν έχω λάβει ακόμη απάντηση. (Μάλιστα, είχα επισημάνει τις ομοιότητες της λειτουργικότητας που απαιτεί ο συγκεκριμένος τρόπος επιλογής εκπαιδευτών με τον αντίστοιχο για τους ωρομίσθιους εκπαιδευτικούς στην τυπική εκπαίδευση ενώ από την άλλη προσπάθησα να παρέμβω ώστε για τις υποδομές των ΚΔΒΜ (τηλεφωνία, πρόσβαση στο internet, web hosting) να «φροντίσει» (με το αζημίωτο, φαντάζομαι) το ΠΣΔ. Αλλά αυτά είναι άλλα θέματα…)
UPDATE Νοέ 2014: Με την πρόσφατη επανενεργοποίηση των ΚΔΒΜ προέκυψε δυνατότητα κάλυψης άλλων δύο (2) 50-ωρων μαθημάτων. Η εμπειρία από τη διαχείριση του εκπαιδευτικού προσωπικού δεν μπορώ να πω ότι άλλαξε προς το καλύτερο.
- Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΚΕΚ), Μητρώο εκπαιδευτών ΕΟΠΠΕΠ
Ο ΕΟΠΠΕΠ (ως διάδοχος φορέας του ΕΚΕΠΙΣ) εξακολουθεί να έχει υπό την επίβλεψή του τη λειτουργία των ΚΕΚ και του αντίστοιχου μητρώου (που λειτουργούσε από την έναρξη λειτουργίας του ανταγωνιστικά ως προς το αντίστοιχο μητρώο του ΙΔΕΚΕ αφού ανήκαν σε διαφορετικά Υπουργεία). Προσωπικά, είχα ενταχθεί στο εισαγωγικό μητρώο αλλά δεν μου δόθηκε η ευκαιρία συμμετοχής στο προαπαιτούμενο πρόγραμμα εκπαίδευσης εκπαιδευτών μιας και δεν υπήρξε νεότερη πρόσκληση για καινούρια σειρά. Τυπικά δεν έχει κάποιος δικαίωμα να εργαστεί ως εισηγητής σε ΚΕΚ αν δεν είναι στο αντίστοιχο κύριο μητρώο αλλά δεν υπήρχε ποτέ μέριμνα για τον τρόπο άντλησης από το μητρώο και την κατανομή έργου στους εκπαιδευτές (το κάθε ΚΕΚ μπορούσε/μπορεί να επιμείνει στους ίδιους εκπαιδευτές).
Πρόσφατα, ξεκίνησε εκ νέου η διαδικασία πιστοποίησης εκπαιδευτικής επάρκειας και άρα εμπλουτισμού του μητρώου ενώ η απαίτηση για ένταξη σε αυτό πριν από οποιαδήποτε συμμετοχή σε χρηματοδοτούμενο από δημόσιους πόρους πρόγραμμα της μη τυπικής εκπαίδευσης θεωρήθηκε καταλύτης για την εδραίωσή του ως το κεντρικό μητρώο εκπαιδευτών ενηλίκων. Προσοχή ιδιαίτερη χρειάζεται να δοθεί στην ύπαρξη ασυμβίβαστων με διάφορες άλλες ιδιότητες (π.χ. αξιολογητές).
UPDATE Ιούλ 2014: Δημοσιεύτηκε η Τράπεζα Θεμάτων για Εκπαιδευτές Ενηλίκων 2014 (σαν υποβοήθηση στην διαδικασία ένταξης)
UPDATE Σεπτ 2014: Με την ψήφιση του Ν4283 (ΦΕΚ189/10-9-2014, Άρθρο 12 στο τέλος), η προθεσμία έναρξης ισχύος της παραπάνω απαίτησης μετατέθηκε για την 1/9/2015.
- Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ), Μητρώο εκπαιδευτών ΙΝΕΔΙΒΙΜ
Μετά από μια εμπειρία στο ΙΕΚ Χανίων (μάλιστα ως δοκιμή για το χώρο της τυπικής εκπαίδευσης πριν αποδεκτώ το διορισμό μου εκεί) είχα την ευκαιρία να συνεργαστώ και με ΙΕΚ στην Αττική. Μετά την κατάργηση του ΟΕΕΚ, η διαχείριση των αιτήσεων εξακολουθεί να γίνεται για λογαριασμό της ΓΓΔΒΜ από ομάδα έργου στο ΙΝΕΔΙΒΙΜ (μιας και τα σχέδια για μεταφορά της σχετικής αρμοδιότητας στις περιφέρειες δεν καρποφόρησαν). Η αίτηση γίνεται πλέον ηλεκτρονικά (έστω και με διάφορα προβλήματα κατά καιρούς) ενώ τα δικαιολογητικά υποβάλονται επί τόπου στο ΙΕΚ ενδιαφέροντος μαζί με την (εκτυπωμένη από την εφαρμογή) αίτηση. Πλέον υπάρχει ανάρτηση των πινάκων μοριοδότησης (αλλά μόνο στα ΙΕΚ και όχι κεντρικά από το ΙΝΕΔΙΒΙΜ) ενώ η τελική επιλογή εξακολουθεί να γίνεται από επιτροπή, που περιλαμβάνει το Διευθυντή του ΙΕΚ αλλά και εκπρόσωπο του ΙΝΕΔΙΒΙΜ ή/και της ΓΓΔΒΜ. Να σημειώσω ότι υποτίθεται ότι για μεγάλο κομμάτι του σχετικού εκπαιδευτικού έργου θα αξιοποιούνταν οι εκπαιδευτικοί της τυπικής εκπαίδευσης (όπου υπήρχαν πλεονάσματα).
- Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης (ΕΚΔΔ), Μητρώο Διδακτικού Προσωπικού ΕΚΔΔ
Με το μητρώο εκπαιδευτών του ΕΚΔΔ η πρώτη μου «επαφή» ξεκίνησε αρκετά παλιά (το 2006), προς την κατεύθυνση της κάλυψης αναγκών των ΠΙΝΕΠ καθώς και έργων σχετικών με την επιμόρφωση αιρετών κλπ. Προφανώς, η προσπάθεια ήταν τότε εντελώς διερευνητική μιας και η σχετική εμπειρία μου ήταν μηδενική και η αίτηση εξαντλήθηκε στην αναφορά κάποιων τεχνικών προβλημάτων στην πρωτοποριακή για την εποχή της εφαρμογή ηλεκτρονικής υποβολής της αίτησης. Βέβαια υπήρχαν και εξαιρέσεις (π.χ. για την εκδήλωση ενδιαφέροντος για συμμετοχή στην δημιουργία Υλικού Πιστοποίησης), όπου έπρεπε κανείς να υποβάλει το ενδιαφέρον του είτε με το συμβατικό έγχαρτο τρόπο είτε με αποστολή μηνύματος ηλ. ταχυδρομείου. Η ανταπόκριση σε διάφορες προσκλήσεις για συμμετοχή σε σεμινάρια εκπαίδευσης εκπαιδευτών (π.χ. ηλεκτρονικής μάθησης) δεν έφερε κάποιο αποτέλεσμα και κάποια στιγμή στα τέλη του 2010, ενημερωθήκαμε για τη δημιουργία «Νέου Μητρώο Κύριου Διδακτικού Προσωπικού του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης» με έναρξη λειτουργίας την 1η Ιανουαρίου 2011. Οι αιτήσεις των ενδιαφερομένων αξιολογούνταν από Επιστημονική Επιτροπή του ΕΚΔΔ, η οποία θα έλεγχε τα υποβληθέντα στοιχεία και θα αντιστοιχούσε του υποψηφίους στο Μητρώο Διδακτικού Προσωπικού σε θεματικό πεδίο εξειδίκευσης. Ρητά δηλωνόταν ότι «το ΕΚΔΔΑ δε δεσμεύεται για την υποχρεωτική αξιοποίηση των εντασσόμενων στο Μητρώο«. Οι ελάχιστες προϋποθέσεις για κατόχους μεταπτυχιακού τίτλου ήταν 8ετής (τουλάχιστον) συνολική επαγγελματική εμπειρία ΚΑΙ 5 έτη τουλάχιστον πρόσφατη επαγγελματική εμπειρία ή 200 ώρες πρόσφατη διδακτική εμπειρία στο αντικείμενο εξειδίκευσης. Η αρχική αίτησή μου δεν αξιολογήθηκε θετικά με αποτέλεσμα να επανέλθω μόλις φέτος (αρχές του 2014) με νεότερη αίτηση, η οποία αξιολογήθηκε θετικά αυτή τη φορά.
Ως προς τη λειτουργία του μητρώου, θα σημείωνα τα ακόλουθα:
- Η ανάθεση καθηκόντων διδασκαλίας σε μέλη του μητρώου γίνεται κάθε μήνα ενώ κάθε μέλος καλείται κάθε εξάμηνο να επιλέξει νέες (μέχρι πέντε) θεματικές ενότητες για τις οποίες έχει τη δυνατότητα και το ενδιαφέρον να αξιοποιηθεί ως εκπαιδευτής/τρια ή να διατηρήσει τις παλιότερες επιλογές του/της).
- Υπάρχει ανώτατο όριο απασχόλησης (21 ώρες αμειβόμενες/μήνα αλλά μόνο για το διδακτικό έργο, βλ. ΑΔΑ: ΒΛΓΔ4691Φ0-Ξ5Ξ)
- Κατά την αξιολόγηση της αίτησης διαμορφώνεται ένας «βαθμός» εισαγωγής, ο οποίος συνοδεύει τον υποψήφιο εκπαιδευτή και, μαζί με την αξιολόγηση από τις εισηγήσεις, διαμορφώνει και τις πιθανότητες επιλογής/ανάθεσης διδακτικού έργου
- Ο καταλόγος των ενταγμένων μελών (~5000!) αναρτάται στο αντίστοιχο σημείο στον ιστοτόπο του ΕΚΔΔ μαζί με τις επιλογές θεματικών ενοτήτων του κάθε υποψήφιου εκπαιδευτή
- Ανα τακτά χρονικά διαστήματα αναρτώνται στο αντίστοιχο σημείο στον ιστοτόπο του ΕΚΔΔ εκθέσεις αποτίμησης του εκπαιδευτικού έργου (η τελευταία που εντόπισα ήταν για το β’ εξάμηνο του 2011), όπου μπορεί κανείς να εντοπίσει σχετικές αναφορές (για τις επιδόσεις/αξιολόγηση των εισηγητών, τους ρυθμούς ανανέωσης του μητρώου κ.α.).
Προτάσεις για καλύτερη λειτουργία:
- Να γίνεται ξεκάθαρο ότι χρειάζεται εξαντλητική παράθεση επαγγελματικής και διδακτικής εμπειρίας (ιδιαίτερα ως προς την τελευταία, θεωρώ ότι είναι εύκολο να μείνει κανείς μόνο σε όση είναι αρκετή ώστε να ξεπεράσει το ελάχιστο που απαιτείται για την ένταξη)
- Να δίνεται η δυνατότητα επικαιροποίησης των στοιχείων καθώς σχετική εμπειρία είναι δυνατόν να αποκτάται και εκτός των δομών του ΕΚΔΔ
- Να αναρτάται στην απόφαση ένταξης ο «βαθμός ένταξης» και ο τρόπος εξαγωγής του
- Να έχει τη δυνατότητα να δει κανείς μέσα από την εφαρμογή τόσο τη σχετική κατάταξή του αλλά και το ενδιαφέρον ανά θεματική ενότητα
- Να έχει πρόσβαση στην αξιολόγηση των εισηγήσεών του (ανατροφοδότηση)
- Στο μητρώο των θεματικών ενοτήτων των (υποψήφιων) εκπαιδευτών παρατηρούνται πολλές αποκλίσεις ως προς τον μέγιστο αριθμό θεματικών ενοτήτων που μπορεί να δηλώσει κάποιος (δεν γνωρίζω αν αυτό εξαρτάται από το αντικείμενο)
- Σε πολλά σημεία στο site υπάρχουν παραπομπές στην υπηρεσία data.axmag.com, η συνδρομή στην οποία πρέπει να έχει λήξει (π.χ. http://data.axmag.com/data/201205/U43644_F89368/index.html), κάτι που δε βοηθά στο να καταλάβει κάποιος αν τα σχετικά στοιχεία ήταν διαθέσιμα σε κάποια εναλλακτική μορφή.
- Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας – ΙΕΚΕΜ, Μητρώο εισηγητών
Το ΙΕΚΕΜ οργανώνει σεμινάρια επιμόρφωσης (επιδοτούμενα αλλά και αυτοχρηματοδοτούμενα) και απευθύνεται στους μηχανικούς/μέλη του Τεχνικού Επιμελητηρίου.